Is er plaats voor vrouwenrechten in het nieuwe Egypte ?

Door Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International

  

Vrouwen onderworpen aan "maagdelijkheidstests"
door veiligheidstroepen wachten zoals duizenden
Egyptenaren op gerechtigheid
© FILIPPO MONTEFORTE/AFP/Getty Images

In maart 2011, werd een groep van 18 vrouwelijke demonstranten door het Egyptische leger gearresteerd.  De arrestatie maakte deel uit van het gewelddadige optreden tegen vreedzame demonstranten op het  Tahrir-plein in Caïro.
 
Zeventien van hen werden vier dagen vastgehouden. Ze werden herhaaldelijk geslagen en gefouilleerd en kregen stroomstoten. Ten minste zeven van hen werden gedwongen om 'maagdelijkheidstests’ te ondergaan. Zij die ‘geen maagd waren’ zouden beschuldigd worden van prostitutie.  Alvorens te worden vrijgelaten werden deze vrouwen door een militaire rechtbank  veroordeeld tot 1 jaar voorwaardelijk op basis van diverse valse aanklachten.

Slechts één van hen waagde het uiteindelijk de autoriteiten aan te klagen voor wat er gebeurd was.  Samira Ibrahim, een 25 jarige marketing manager uit Sohag, Opper-Egypte, diende twee klachten in bij de bevoegde rechters in Egypte: de eerste om een einde te maken aan de  "tests" op Egyptische vrouwen, de tweede om wat ze persoonlijk meegemaakt had. Maanden later wacht ze nog steeds op gerechtigheid en hervorming. Ze is niet de enige.

Militaire junta na Moebarak
 
Een jaar nadat Moebarak van de macht verdreven werd en er een einde kwam aan 30 jaar van gewelddadige repressie, wacht de Egyptische bevolking nog steeds op gerechtigheid en hervorming. De beloften na de succesvolle revolutie van 25 januari, die het regime van Moebarak een fatale klap toebrachten, moeten nog nagekomen worden. Een nieuw Egypte, waarin meer vrijheid en gelijkheid heerst, is nog niet aan de orde. In plaats daarvan zitten veel mensen gevangen tussen het verleden en de toekomst, leven onder militair gezag en zien een onzekere toekomst tegemoet. De ijzeren greep van Hosni Moebarak heeft snel plaatsgemaakt voor een even krachtige militaire junta, de Opperste Raad van de Strijdkrachten, die de functies van de overheid overneemt voor een jaar.
 
Valse beloftes van al-Sisi
 
In juni 2011, drie maanden na de arrestatie van de 18 vrouwen, ontmoette ik majoor-generaal Abdel Fattah al-Sisi, hoofd van de militaire inlichtingendienst en lid van de Raad. Ik sprak hem aan over verschillende mensenrechtenschendingen waarover Amnesty International gerapporteerd heeft,  met inbegrip van de door het leger gedwongen "maagdelijkheidstesten".
 
Majoor-generaal al-Sisi vertelde me dat deze "testen" werden uitgevoerd op vrouwen in detentie om  "het leger te beschermen tegen elke beschuldiging van verkrachting." Hij verzekerde mij dat de testen niet meer zouden worden uitgevoerd. Hij deed die dag nog andere beloftes.
 
Tijdens de bijeenkomst benadrukte hij het belang van sociale rechtvaardigheid voor alle Egyptenaren. Hij erkende de noodzaak om de cultuur van de veiligheidstroepen te wijzigen. Er zou geen geweld meer gebruikt worden tegen demonstranten en gedetineerden  zouden correct worden behandeld.
 
Geweld door regeringstroepen
 
Sindsdien stonden regeringstroepen onder controle van de Opperste Raad  centraal in de aangroeiende lijst van beschuldigingen van geweld en mensenrechtenschendingen. 

•  In oktober 2011 doorbraken veiligheidsdiensten met bruut geweld  een overwegend Koptische demonstratie, waarbij 28 doden vielen. Velen werden getroffen door scherpe munitie of overreden door pantservoertuigen.
• Een vreedzame sit-in van gewonden van de 25 januari-protesten op het Tahrirplein werd in november uiteengedreven door oproerpolitie. De demonstranten vroegen overdracht van hun dossier naar de civiele autoriteiten en schadeloosstelling. De interventie van de oproerpolitie leidde tot dagen van geweld waarbij ten minste 50 doden vielen en honderden gewonden.
• In december shoegen de soldaten alweer een vreedzame sit-in met behulp van buitensporig geweld uiteen, waarbij 17 doden vielen. Video's tonen hoe soldaten vrouwelijke demonstranten schopten, sloegen en bij het haar op de grond trokken.
• In de nasleep van de tragedie bij de voetbalwedstrijd in Port Said, waarbij ten minste 15 doden vielen,  vuurde de oproerpolitie met hagel en andere scherpe munitie om protesten de kop in te drukken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken blijft dit ontkennen.

Nog geen verbetering

vrouw bij de massale demonstratie in Caïro
op vrijdag 18 november 2011
© Amnesty International / Andrea Bodekull

Een jaar na het aftreden van Hosni Moebarak, is er weinig veranderd in het leven van de gewone burgers, in het bijzonder voor vrouwen. Valt nog te bezien of het nieuw gekozen parlement de moed zal hebben om de generaals ter verantwoording te roepen voor dit rampzalig status quo.

 
De opperste Raad van de Strijdkrachten had beloofd een einde te maken aan de noodtoestand. Maar de Wet op de Noodtoestand blijft van kracht, en de vage term “gewelddadigheid”, in plaats van “terrorisme” wordt gebruikt om de verdere detentie te rechtvaardigen zonder aanklacht of proces. 
 
Er is beloofd  de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering te respecteren, maar de harde realiteit is dat de nieuwe autoriteiten geen kritiek tolereren. De militanten worden geviseerd, NGO’s lastig gevallen en vreedzame demonstraties met geweld uiteen gedreven. Daarnaast werden duizenden burgers voor militaire rechtbanken gedaagd, een aantal ter dood veroordeeld.
  
Samira Ibrahim vecht verder
 
Eind december 2011, na maanden van vertraging, oordeelde een Egyptische administratieve rechtbank tenslotte  dat "maagdelijkheidstests" illegaal waren en gaf opdracht deze praktijk stop te zetten. De arts die  beschuldigd wordt verantwoordelijk te zijn  voor de uitvoering ervan, moet nu berecht worden, hoewel de aanklacht tegen hem werd verminderd.
 
Echter, een jaar na de val van Hosni Moebarak, wacht Samira Ibrahim, samen met miljoenen Egyptenaren, nog steeds op gerechtigheid en verandering. Haar zaak is al zes keer uitgesteld. Het is ongelooflijk, maar begin februari hebben militaire advocaten opnieuw geprobeerd te suggereren dat de "tests" nooit werden uitgevoerd op demonstranten.
 
Samira Ibrahim blijft bedreigingen ontvangen, onder meer  van leden van de veiligheidstroepen. Maar net als miljoenen Egyptenaren, zegt ze dat ze zal blijven vechten, ongeacht hoe lang het duurt. "Als ik afzie van mijn aanklacht, zegt ze uitdagend, kan wat er met mij gebeurd is, gebeuren met elk meisje in Egypte. "

In deze video vertelt Samira haar verhaal :

________________________________________________________________________ 

origineel gepost op Livewire op  11 februari 2012